Xuất nhập khẩu tăng, Hải quan siết chặt chống buôn lậu, gian lận

Tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa cả nước trong 7 tháng đầu năm 2025 vẫn thặng dư, dù thấp hơn năm 2024. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa vẫn phức tạp, đặc biệt là qua tuyến biển và tuyến biên giới trọng điểm.

Xuất nhập khẩu 7 tháng vượt 514 tỷ USD, cán cân thương mại thặng dư

Theo Cục Hải quan (Bộ Tài chính), tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa cả nước trong tháng 7/2025 đạt 82,29 tỷ USD, tăng 8% so với tháng trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 42,29 tỷ USD (tăng 7%), nhập khẩu đạt 40 tỷ USD (tăng 9,1%). Như vậy, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong tháng tiếp tục thặng dư 2,29 tỷ USD, dù giảm 20% so với mức thặng dư 2,86 tỷ USD của tháng 6/2025.

Lũy kế 7 tháng đầu năm, tổng trị giá xuất nhập khẩu đạt 514,72 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu đạt 262,46 tỷ USD (tăng 14,8%) và nhập khẩu đạt 252,26 tỷ USD (tăng 17,9%). Cán cân thương mại hàng hóa vẫn thặng dư 10,20 tỷ USD, tuy nhiên giảm 30,3% so với mức thặng dư 14,64 tỷ USD của cùng kỳ năm trước.

Tính riêng tháng 7/2025, thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 38.121 tỷ đồng, giảm nhẹ 2,7% so với tháng 6. Tuy nhiên, lũy kế từ đầu năm đến ngày 31/7/2025, số thu đã đạt 261.376 tỷ đồng, bằng 63,6% dự toán và tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ này cũng đạt 55,6% so với chỉ tiêu phấn đấu, cho thấy sự phục hồi tích cực của hoạt động xuất nhập khẩu và công tác thu ngân sách.

Buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp

Cục Hải quan cũng cho biết, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là tuyến biển và đường bộ, tiếp tục diễn biến phức tạp trong tháng 7. Ngoài ra, tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương.

Đáng chú ý, buôn lậu qua thương mại điện tử có xu hướng gia tăng mạnh cả về quy mô lẫn thời gian, nhất là với các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng như thực phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng.

Các đối tượng còn lợi dụng điều kiện thuận lợi trong xuất nhập khẩu, cũng như chính sách ưu đãi cho cư dân biên giới để thực hiện hành vi buôn lậu, trà trộn hàng hóa, vận chuyển trái phép qua biên giới.

Trong tháng 7/2025, tuyến đường biển ghi nhận 899 vụ vi phạm trong tổng số 1.790 vụ được phát hiện và xử lý, chiếm hơn 50,2%. Hàng hóa vi phạm tập trung qua các cảng biển trọng điểm như Vạn Gia, Đình Vũ, Nam Hải Đình Vũ, Tân Vũ, VIP Green, Cát Lái, ICD Phước Long, Hiệp Phước, Vict và Cái Mép.

Một số mặt hàng thường bị vận chuyển trái phép gồm dầu diesel, than cám, mỹ phẩm, thực phẩm. Tình trạng này xảy ra nhiều tại vùng biển Đông Bắc, miền Trung. Lợi dụng địa hình phức tạp, rộng lớn và thời gian cao điểm, các đối tượng gia tăng vận chuyển hàng hóa như thủy sản, thực phẩm đông lạnh, con giống, gia cầm, xăng dầu và mỹ phẩm.

Trong tháng đã phát hiện một số vụ liên quan đến lô hàng xuất khẩu có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ, gồm mặt hàng tỏi, mỏ hàn điện và ghế gấp.

Cùng thời gian, tuyến đường bộ phát hiện 669 vụ vi phạm, chiếm 37% tổng số vụ. Các vụ việc chủ yếu xảy ra tại tuyến biên giới Việt – Trung và Việt – Campuchia. Các đối tượng đã lợi dụng chính sách thông thoáng, mang danh cư dân biên giới để vận chuyển trái phép hàng hóa có giá trị cao như ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại di động…

Bên cạnh đó, các mặt hàng pháo nổ và đường kính trắng vẫn tiếp tục bị buôn bán, vận chuyển trái phép qua địa bàn các tỉnh miền Trung và tuyến biên giới Việt – Lào.

Trong khoảng thời gian từ ngày 15/6 đến 14/7/2025, lực lượng Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.790 vụ vi phạm (tăng 11,7% so với cùng kỳ năm trước), với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.481 tỷ đồng. Số thu ngân sách đạt 76,53 tỷ đồng. Có 2 vụ được cơ quan Hải quan khởi tố, 14 vụ được chuyển cơ quan khác khởi tố.

Tính từ ngày 15/12/2024 đến 14/7/2025, tổng cộng đã phát hiện và xử lý 10.351 vụ việc, trị giá hàng hóa vi phạm lên tới khoảng 15.095 tỷ đồng, thu nộp ngân sách đạt 537,88 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan trực tiếp khởi tố 10 vụ và chuyển 68 vụ cho cơ quan chức năng xử lý tiếp.

Tình hình buôn bán, vận chuyển ma túy vẫn phức tạp. Trong tháng 7/2025 (từ 15/6 – 14/7), lực lượng Hải quan đã chủ trì và phối hợp phát hiện 22 vụ việc liên quan đến ma túy với 28 đối tượng. Trong đó, lực lượng Hải quan chủ trì 11 vụ. Tang vật thu giữ khoảng 100 kg ma túy các loại, gồm 32,9 kg cần sa, 2,34 kg heroin, 29 kg ketamine, 36,3 kg ma túy tổng hợp và một số chất khác. Tính chung từ 15/12/2024 đến 14/7/2025, hải quan đã phối hợp phát hiện và xử lý 125 vụ/152 đối tượng. Tang vật thu giữ khoảng 2,1 tấn ma túy các loại, trong đó có 401,7 gram thuốc phiện, 155 kg cần sa, 35 kg heroin, 1,86 kg cocain, 1.500 kg ketamine, hơn 309 kg và gần 2.000 viên ma túy tổng hợp, cùng 106 kg và 60.000 viên ma túy khác.