Thẩm phán ngăn chính quyền Trump rút quyền tuyển sinh viên quốc tế của Harvard

Một thẩm phán liên bang Mỹ hôm 23/5 ra phán quyết tạm thời ngăn chặn chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thu hồi quyền tuyển sinh viên quốc tế của Harvard.

Lệnh tạm hoãn mang lại sự bảo vệ tạm thời cho hơn 7.000 sinh viên có thị thực, những người đang đối mặt với nguy cơ bị buộc phải chuyển trường. Harvard cho biết chính sách mới này là “sự vi phạm trắng trợn” Hiến pháp Mỹ và các luật liên bang, sẽ gây tác động “ngay lập tức và nghiêm trọng” đến trường.

Trong đơn kiện nộp lên tòa án liên bang Boston cùng ngày, Harvard nhấn mạnh: “Không có sinh viên quốc tế, Harvard không còn là Harvard". Trong năm học hiện tại, gần 6.800 sinh viên quốc tế theo học tại trường, chiếm khoảng 27% tổng số sinh viên.

Trong số sinh viên quốc tế tại Harvard có Cleo Carney - con gái Thủ tướng Canada Mark Carney, và Công chúa Elisabeth - người kế vị ngai vàng Vương quốc Bỉ.

Tòa án ấn định các phiên điều trần tiếp theo vào ngày 27/5 và 29/5.

Phán quyết này là diễn biến mới nhất trong cuộc đối đầu căng thẳng giữa Harvard và Nhà Trắng, khi Tổng thống Trump tiếp tục gây áp lực buộc các trường đại học, hãng luật, truyền thông và cả hệ thống tư pháp phải tuân theo chương trình nghị sự của ông. Chính quyền Trump và các đảng viên Cộng hòa từ lâu đã cáo buộc các trường đại học danh tiếng có xu hướng thiên tả.

Harvard cũng từng kiện để phục hồi gần 3 tỷ USD viện trợ liên bang bị chính quyền cắt bỏ. Gần đây, Nhà Trắng đe dọa chấm dứt quy chế miễn thuế của Harvard, tăng thuế với quỹ tài trợ của trường và mở cuộc điều tra về vi phạm dân quyền.

Leo Gerden, sinh viên người Thụy Điển sắp tốt nghiệp Harvard ngành kinh tế và chính trị, gọi phán quyết của thẩm phán là “bước đi tích cực đầu tiên”, nhưng cảnh báo rằng sinh viên quốc tế vẫn sẽ phải đối mặt với “cuộc chiến pháp lý kéo dài và không chắc chắn”.

Trong đơn kiện, Harvard cho biết việc thu hồi chứng nhận cho phép trường tuyển sinh viên nước ngoài sẽ buộc trường phải hủy bỏ hàng nghìn thư mời nhập học, làm gián đoạn hàng loạt chương trình học thuật, khóa học, phòng thí nghiệm và trung tâm nghiên cứu chỉ vài ngày trước lễ tốt nghiệp.

Trường cho rằng hành động của chính phủ là hình thức “trừng phạt quan điểm” và vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ.

Chính quyền Trump có thể sẽ kháng cáo phán quyết của Thẩm phán. Phát ngôn viên Nhà Trắng Abigail Jackson tuyên bố: “Các thẩm phán không được bầu chọn không có quyền ngăn cản chính quyền thực hiện quyền kiểm soát hợp pháp về chính sách nhập cư và an ninh quốc gia".

Kể từ khi nhậm chức ngày 20/1, chính quyền Trump nhiều lần chỉ trích các trường đại học vì cho là họ "thờ ơ với sinh viên Do Thái" khi các cuộc biểu tình chống chiến dịch quân sự của Israel tại Gaza diễn ra.

Khác với Harvard, Đại học Columbia (New York) nhượng bộ trước áp lực chính trị khi đồng ý cải tổ quy trình kỷ luật và rà soát chương trình giảng dạy liên quan đến Trung Đông, sau khi ông Trump cắt 400 triệu USD tài trợ liên bang vì cáo buộc trường không đủ nỗ lực chống bài Do Thái.

Tuy vậy, Harvard khẳng định cam kết chống bài Do Thái và điều tra nghiêm túc các cáo buộc vi phạm dân quyền.