Tăng mức phạt giúp thay đổi văn hóa giao thông

Từ ngày 1/1 vừa qua, Luật trật tự an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ có hiệu lực thực thi trong cuộc sống, cùng ngày, Nghị định 168 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ cũng có hiệu lực với mức phạt tăng khá cao so với mức phạt cũ được quy định tại Nghị định 100 và Nghị định 123.

Ngay ngày đầu thực hiện luật và Nghị định 168, tình hình TTATGT đã thay đổi rõ rệt, người dân đã tự giác nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT, còn rất ít trường hợp vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, đi trên vỉa hè… Ngay cả đêm 5/1, sau khi đội tuyển bóng đá Việt Nam chiến thắng đội tuyển Thái Lan, vô địch ASEAN Cup 2024, hàng vạn người dân đổ ra đường ăn mừng chiến thắng nhưng vẫn khá trật tự, chấp hành nghiêm chỉnh quy định. Điều này cho thấy, với những quy định nghiêm khắc của pháp luật, với sự đồng tình ủng hộ của dư luận xã hội, người tham gia giao thông tạo dần cho mình các thói quen tốt để người tham gia giao thông an toàn.

Theo thống kê của Cục CSGT, năm 2024, toàn quốc xảy ra 21.532 vụ tai nạn giao thông (TNGT) đường bộ, làm chết 9.954 người, bị thương 16.044 người. Trong đó, có 23 vụ đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên đường bộ, làm chết 76 người, bị thương 17 người. Phân tích nguyên nhân xảy ra TNGT, có 3.065 vụ TNGT do người điều khiển phương tiện đi không đúng chiều đường, phần đường, làn đường quy định, làm chết 1.423 người, bị thương 2.764 người; 360 vụ TNGT do người điều khiển phương tiện không chấp hành tín hiệu đèn giao thông (vượt đèn đỏ), làm chết 122 người, bị thương 301 người; 143 vụ TNGT do phương tiện giao thông đi ngược chiều làm chết 38 người, bị thương 141 người…

Đại tá Phạm Quang Huy, Phó Cục trưởng Cục CSGT (Bộ Công an) cho rằng: "Việc tùy tiện khi tham gia giao thông, coi thường pháp luật về TTATGT nhất là quy tắc giao thông là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tai nạn và những cái chết thương tâm không đáng có. Nhiều người khai nhận là ngại không muốn dừng xe, thấy các xe khác cũng vượt đèn đỏ, muốn đi về sớm… lâu dần thành thói quen vượt đèn đỏ, nhất là khi đường vắng và tại các nút giao thông không có lực lượng CSGT. Việc tăng nặng mức phạt tiền với các hành vi và nhóm hành vi vi phạm quy tắc giao thông, vi phạm quy định về quản lý nhà nước trong lĩnh vực TTATGT và kèm theo là các hình thức xử lý nghiêm khắc như: tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe có thời hạn, trừ điểm giấy phép lái xe quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe chính là một trong những biện pháp ngăn chặn hữu hiệu để giảm thiểu vi phạm, giảm thiểu nguy cơ xảy ra TNGT và thiệt hại do TNGT gây ra".

Tại hội nghị triển khai công tác năm 2025 của lực lượng CSGT, Trung tướng Nguyễn Ngọc Lâm, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh đến việc tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông; tiếp tục tập trung xử lý các hành vi vi phạm được xác định là nguyên nhân chính gây TNGT; tăng cường và đấy mạnh phân công, phân cấp, phân quyền trong công tác tuần tra kiềm soát theo hướng "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm"; đổi mới phương thức hoạt động, chú trọng tuần tra, kiểm soát cơ động, phát hiện vi phạm thông qua hệ thống giám sát; xây dựng các phương án tuần tra kiểm soát, bảo đảm tính trấn áp, cưỡng chế đối với các đối tượng vi phạm. Siết chặt việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong công tác bảo đảm TTATGT của cả người tham gia giao thông và lực lượng thực thi công vụ…

Thực hiện chỉ đạo của đồng chí Thứ trưởng, lực lượng CSGT sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng thường xuyên rà soát khắc phục điểm đen, điểm bất hợp lý về tổ chức giao thông, điểm tiềm ẩn TNGT, rà soát đèn tín hiệu, vạch kẻ đường, biển báo để nâng cao nhất chỉ số an toàn cho người dân; chuyển đổi số trong các mặt công tác, cải cách triệt để các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân.

"Về quan điểm của Bộ Công an, sẽ xử lý nghiêm người vi phạm với phương châm: Không vùng cấm, không ngoại lệ. Nhưng cán bộ, chiến sĩ trong quá trình thực thi nhiệm vụ cũng phải chấp hành nghiêm quy định" - Đại tá Phạm Quang Huy nhấn mạnh. Đồng thời cho rằng, quan điểm là nâng mức xử lý vi phạm hành chính để răn đe giáo dục một bộ phận nhỏ người dân tham giao thông ý thức chưa tốt. Khích lệ, động viên và bảo vệ đại đa số người tham gia giao thông. Đã đến lúc phải thay đổi những thói quen xấu khi tham gia giao thông. TNGT cướp đi nhiều nhân lực quý giá của đất nước. Hệ lụy bao gia đình phải chăm lo người tai nạn khuyết tật bỗng dưng đang cống hiến cho xã hội lại trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Hi vọng, với những quy định nghiêm khắc của pháp luật, với sự đồng tình ủng hộ của dư luận xã hội, người tham gia giao thông tạo dần cho mình các thói quen tốt như: Dừng xe lại khi đèn đỏ; không vượt ẩu; phóng nhanh; không điều khiển phương tiện sau khi đã sử dụng rượu bia… để người tham gia giao thông an toàn, luôn nhớ nhà là nơi để về.

"Quan điểm của chúng tôi là nâng mức xử lý vi phạm hành chính để răn đe giáo dục một bộ phận nhỏ người dân tham giao thông ý thức chưa tốt đồng thời khích lệ động viên và bảo vệ đại đa số người tham gia giao thông. Đã đến lúc phải thay đổi những thói quen xấu khi tham gia giao thông vì nó làm méo mó hình ảnh văn minh đô thị, hình ảnh của đất nước. Đối tác nước ngoài họ đánh giá thấp hoặc lo sợ khi đi ra đường cũng làm giảm nhu cầu đầu tư nước ngoài” – Đại tá Phạm Quang Huy nhấn mạnh.

Đồng chí Phó Cục trưởng cho biết thêm, quy định mới không làm ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nhưng nếu không kịp thay đổi thói quen xấu thì người tham gia giao thông sẽ làm méo mó hình ảnh của đất nước, làm giảm đầu tư của nước ngoài và làm mất đi những nhân tố độ tuổi lao động do TNGT. Hệ lụy rất lớn sẽ gây ra cho gia đình và gánh nặng cho cả xã hội khi chăm sóc những người bị thương.