Phải có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam để phục vụ dân và phát triển kinh tế

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh phải làm thật nhanh, xem đó như cú hích của nền kinh tế và không thể chậm trễ hơn vì chúng ta không thể đi mãi trên những tuyến đường sắt hiện tại.

Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 9, trong đó nêu rõ với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, ngoài đầu tư công còn bổ sung hai hình thức là đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và đầu tư trực tiếp.

Trả lời phỏng vấn báo chí về nội dung này, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam được toàn dân ủng hộ và rất phấn khởi. Người dân háo hức chờ đợi và việc này lẽ ra phải làm từ lâu rồi, bởi kinh tế đất nước đã phát triển, nhưng đến nay chúng ta vẫn phải đi trên con đường sắt từ hàng chục năm trước, cũ kỹ và lạc hậu.

Theo Phó Thủ tướng, vừa qua, Bộ Chính trị có Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó đánh giá kinh tế tư nhân đã và đang là lực lượng đi đầu trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm, đủ khả năng thực hiện những nhiệm vụ, công trình trọng yếu quốc gia. Vì thế, Nhà nước cần có cơ chế để doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các công trình trọng yếu.

“Trên thực tế, nhiều công trình quan trọng đã được giao cho tư nhân thực hiện, như các dự án đường bộ cao tốc, dự án năng lượng tái tạo, đào hầm xuyên núi hay các cây cầu lớn… Điều đó cho thấy doanh nghiệp tư nhân có thể làm được những công trình tầm cỡ," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cho biết, đến nay, đã có nhiều doanh nghiệp đề xuất làm dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam và chắc chắn sẽ còn nhiều doanh nghiệp nữa sẽ tham gia. Chính phủ kêu gọi và hoan nghênh các doanh nghiệp nộp hồ sơ xin làm dự án đường sắt tốc độ cao.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh phải làm thật nhanh, xem đó như cú hích của nền kinh tế và không thể chậm trễ hơn vì chúng ta không thể đi mãi trên những tuyến đường sắt hiện tại được. Đất nước trải dài đòi hỏi ta phải có hệ thống đường sắt mới.

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của đất nước như hiện nay, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam phải hiện đại. Chúng ta đi sau nhưng phải tiệm cận với đẳng cấp quốc tế; đồng thời, phải chống được lãng phí, không đội giá, tận dụng và rút ngắn thời gian, nhanh chóng đưa dự án vào hoạt động. Bên cạnh đó, phải chống được lợi ích nhóm, tiêu cực, sân sau khi thực hiện dự án.

Với việc nhiều doanh nghiệp đề xuất làm dự án này, Chính phủ hoan nghênh, đánh giá cao các doanh nghiệp tư nhân vì đây cũng coi như sự dấn thân. Chính phủ cảm ơn các doanh nghiệp và đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục đề xuất với Chính phủ về việc tham gia vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam.

Nhấn mạnh, vừa qua, với việc triển khai một số dự án đường sắt đô thị có lẽ cũng để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý để triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam tốt hơn, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết, nếu sắp tới chúng ta bỏ ra gần 70 tỷ USD (tổng vốn đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam) mà chỉ được công trình như tuyến đường sắt đô thị ở 2 thành phố lớn, thì người dân phấn khởi, nhưng vẫn chưa thành công.

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình, điều quan trọng nhất là phải có tuyến đường sắt tốc độ cao để phục vụ người dân, phục vụ phát triển kinh tế. Đồng thời phải có một nền công nghiệp đường sắt với đội ngũ nhân lực, kỹ sư lành nghề để phục vụ vận hành đường sắt, phát triển những tuyến đường sắt mới vì nhu cầu của đất nước còn rất lớn.

“Nếu thực hiện tốt dự án này, chúng ta sẽ có chuỗi đô thị từ Bắc tới Nam gắn với các dự án đường sắt. Mỗi ga là một đô thị, kèm theo đó là một hệ sinh thái bao gồm trung tâm văn hóa, khu du lịch, khu công nghiệp và các dịch vụ đi kèm," Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Để thực hiện được những mục tiêu đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định phải có cách làm, bước đi đúng đắn. Hiện đang có rất nhiều doanh nghiệp quan tâm đến việc này, vì thế, Chính phủ đã đề xuất và Quốc hội đã bổ sung, điều chỉnh thêm hình thức đầu tư khác để tư nhân có thể tham gia. Quốc hội đã thông qua chủ trương này, tức là hành lang pháp lý đã có để chúng ta lựa chọn. Bây giờ mục tiêu cao nhất là xem xét, đánh giá xem đầu tư công tốt, kết hợp công-tư tốt, hay đầu tư tư tốt.

Yêu cầu đặt ra là khi đã làm đường sắt, phải đạt đẳng cấp quốc tế. Như vậy, thiết kế phải tiêu chuẩn quốc tế, giám sát phải quốc tế, đánh giá cũng phải quốc tế, vì thực sự chúng ta chưa có kinh nghiệm nên chúng ta phải mời các chuyên gia vào.

“Nước nào hiện đại nhất chúng ta mời vào để đánh giá. Cách làm của chúng ta là 'đứng trên vai người khổng lồ,' mình chưa biết thì mình đi học," Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh./.