Ông Trump vừa 'thả quả bom hạt nhân' vào hệ thống thương mại toàn cầu

Cựu kinh tế trưởng của Quỹ tiền tệ thế giới (IMF) vừa nhận định, chính sách thuế quan mới chính là "thả một quả bom nguyên tử vào hệ thống thương mại toàn cầu".

Quan điểm chính trị của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thay đổi đáng kể trong suốt hàng chục năm tham gia vào đời sống công chúng. Tuy nhiên, từ thập niên 1980, ông luôn kiên định với niềm tin rằng thuế quan là công cụ hiệu quả để thúc đẩy nền kinh tế Mỹ.

Giờ đây, ông đang đặt cược cả nhiệm kỳ tổng thống của mình vào niềm tin đó.

Tại sự kiện ở Vườn Hồng Nhà Trắng, bên cạnh bạn bè, các chính trị gia bảo thủ và các thành viên nội các, Ông Trump đã công bố một loạt thuế quan mới áp dụng với nhiều quốc gia – bao gồm cả đồng minh và đối thủ cạnh tranh.

Trong bài phát biểu có phần vừa ăn mừng vừa tự khen ngợi, với nhiều tràng pháo tay từ khán giả, Tổng thống Mỹ nhắc lại sự ủng hộ lâu dài của ông đối với thuế quan, cũng như những chỉ trích ban đầu của ông đối với các hiệp định thương mại tự do như NAFTA và Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Ông thừa nhận rằng trong những ngày tới, ông sẽ vấp phải sự phản đối từ những người theo chủ nghĩa toàn cầu và các nhóm lợi ích đặc biệt, nhưng ông kêu gọi người dân Mỹ tin vào bản năng của mình.

“Đừng bao giờ quên, mọi dự đoán mà các đối thủ của chúng ta đưa ra về thương mại trong 30 năm qua đều hoàn toàn sai lầm,” ông nói.

Giờ đây, trong nhiệm kỳ thứ hai, khi xung quanh ông là những cố vấn có cùng quan điểm và ông là nhân vật lớn trong đảng Cộng hòa, kiểm soát cả hai viện Quốc hội, Tổng thống Trump có cơ hội hiện thực hóa tầm nhìn của mình về một chính sách thương mại tập trung vào nước Mỹ. Ông khẳng định rằng chính những chính sách này đã giúp nước Mỹ trở thành một quốc gia giàu có hơn một thế kỷ trước – và bây giờ cũng sẽ làm được điều đó.

“Trong nhiều năm, những công dân Mỹ chăm chỉ buộc phải đứng ngoài lề trong khi các quốc gia khác trở nên giàu có và hùng mạnh, phần lớn là do lợi dụng chúng ta,” ông nói. “Với hành động ngày hôm nay, chúng ta cuối cùng cũng có thể khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại – vĩ đại hơn bao giờ hết.”

Tuy nhiên, đây vẫn là một canh bạc lớn đối với Tổng thống thứ 47 của Mỹ.

Các nhà kinh tế ở mọi trường phái cảnh báo rằng mức thuế quan khổng lồ này 34% đối với Trung Quốc, 20% đối với Liên minh châu Âu và Hàn Quốc, cùng mức thuế tối thiểu 10% với tất cả các quốc gia – sẽ bị đẩy sang cho người tiêu dùng Mỹ, làm tăng giá cả và đe dọa gây ra một cuộc suy thoái toàn cầu.

Ông Ken Rogoff, cựu kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), dự đoán rằng khả năng nền kinh tế Mỹ – nền kinh tế lớn nhất thế giới – rơi vào suy thoái đã tăng lên 50% sau tuyên bố này.

“Ông ấy vừa thả một quả bom hạt nhân vào hệ thống thương mại toàn cầu”, Rogoff nói với BBC World Service, đồng thời nhấn mạnh hậu quả của mức thuế này đối với nhập khẩu vào Mỹ là “khó có thể tưởng tượng nổi”. Ông Ken Rogoff nhấn mạnh.

Động thái của Tổng thống Trump cũng có nguy cơ làm leo thang cuộc chiến thương mại với các quốc gia khác và xa lánh những đồng minh mà Mỹ đang cố gắng củng cố quan hệ. Ví dụ, Mỹ coi Nhật Bản và Hàn Quốc là tuyến phòng thủ quan trọng trước tham vọng bành trướng của Trung Quốc. Nhưng giờ đây, ba quốc gia này vừa tuyên bố sẽ hợp tác để đáp trả chính sách thương mại của Mỹ.

Tuy nhiên, nếu Ông Trump thành công, chính sách này sẽ định hình lại một trật tự kinh tế toàn cầu mà chính nước Mỹ đã góp phần xây dựng từ đống tro tàn của Thế chiến II. Ông hứa hẹn điều này sẽ giúp hồi sinh ngành sản xuất của Mỹ, tạo ra các nguồn thu mới và khiến nước Mỹ trở nên tự chủ hơn, tránh khỏi những cú sốc chuỗi cung ứng toàn cầu như những gì đã tàn phá nền kinh tế Mỹ trong đại dịch COVID-19.

Đây là một nhiệm vụ đầy tham vọng – và nhiều người cho rằng nó rất thiếu thực tế. Nhưng đối với một tổng thống dường như bị ám ảnh bởi việc khắc ghi di sản của mình, dù là bằng cách chấm dứt các cuộc chiến, đổi tên các địa danh, mua thêm lãnh thổ hay tháo dỡ các chương trình liên bang cùng bộ máy hành chính của nó, đây chính là phần thưởng lớn nhất, có ý nghĩa nhất.

Theo cách ông mô tả, đó sẽ là Ngày Giải phóng của nước Mỹ.

“Đây sẽ là một ngày mà – hy vọng rằng – trong nhiều năm tới, các bạn sẽ nhìn lại và nói: 'Biết không, ông ấy đã đúng’”.