Mùa vải 2025: Sản lượng kỷ lục, kịch bản tiêu thụ và xuất khẩu ra sao?

Mùa vải 2025 dự báo bội thu với sản lượng ước đạt hơn 300.000 tấn, các địa phương và doanh nghiệp đã sớm kích hoạt hàng loạt kịch bản linh hoạt nhằm mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu.

Mùa vụ vải năm 2025 đang bước vào thu hoạch những trái sớm. Một vụ vải được dự báo được mùa lớn, với sản lượng ước đạt khoảng 303.000 tấn, tăng 30% so với năm 2024.

Nhằm giảm áp lực tiêu thụ, gia tăng giá trị quả vải, ngành nông nghiệp và môi trường cùng các địa phương đã chủ động các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là xuất khẩu.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Bắc Giang vẫn là tỉnh có sản lượng vải lớn nhất cả nước với 165.000 tấn; tiếp đến là Hải Dương 60.000 tấn, Hưng Yên và Lạng Sơn cùng đạt 22.000 tấn, Đắk Lắk khoảng 21.000 tấn…

Thời gian thu hoạch tập trung trong hai giai đoạn: vải sớm từ 20/5-10/6 và chính vụ từ 10/6-25/7. Ngay từ đầu vụ, các địa phương đã tích cực chuẩn bị các điều kiện về thu hoạch, sơ chế, vận chuyển, nhằm đảm bảo tiêu thụ thuận lợi. Công tác đăng ký và giám sát mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu đã hoàn tất.

Tính đến nay, cả nước có 469 mã số vùng trồng với gần 19.400ha và 55 mã số cơ sở đóng gói phục vụ các thị trường như Trung Quốc, Australia, Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan…

Tại Bắc Giang, địa phương trọng điểm vải thiều đã có hơn 240 mã số vùng trồng với tổng diện tích 17.421ha đã được cấp phục vụ xuất khẩu. Địa phương này hiện có hơn 16.000ha vải đạt tiêu chuẩn VietGAP, 204 ha vải GlobalGAP và 10ha sản xuất theo hướng hữu cơ.

Theo ông Bùi Quang Huy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Giang, các hộ dân được tập huấn và giám sát kỹ thuật chăm sóc, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng danh mục, tăng dần tỷ lệ phân bón hữu cơ, ghi nhật ký sản xuất… đảm bảo yêu cầu khắt khe từ các thị trường cao cấp như Nhật Bản, Mỹ, EU, Australia…

Hải Dương cũng đã có 12 vùng trồng đạt chứng nhận GlobalGAP và 56 vùng đạt VietGAP với tổng diện tích 721ha. Tỉnh đã được cấp 198 mã số vùng trồng và 16 mã số cơ sở đóng gói vải xuất khẩu.

Bà Lương Thị Kiểm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, cho biết công tác đào tạo, tập huấn quy trình canh tác, sử dụng thuốc an toàn, kiểm tra dư lượng, hướng dẫn quy định kiểm dịch… đã được triển khai từ sớm. Nhờ đó, người dân đã chủ động nắm vững kỹ thuật và yêu cầu của từng thị trường.

Ông Lê Tiến Dũng, xã Thanh Quang, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương cho biết, cùng với kinh nghiệm canh tác và sự hướng dẫn kịp thời của cán bộ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, các hộ dân đã chủ động theo dõi diễn biến thời tiết, áp dụng các biện pháp kỹ thuật như tỉa cành, khoanh gốc, bón phân, chăm sóc hợp lý. Nhờ đó, vải thiều tránh được ảnh hưởng của thời tiết cực đoan trong các giai đoạn quan trọng, năng suất được kỳ vọng cao hơn so với năm trước.

Có hơn 700ha trồng vải, ông Nguyễn Văn Hiển, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp xã Thanh Quang, Thanh Hà, Hải Dương, cho biết hợp tác xã đã được cấp 56 mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Australia. Hợp tác xã đã sẵn sàng mọi điều kiện phục vụ xuất khẩu.

Tại Bắc Giang, nông dân Ngô Văn Cường, xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên, cho hay để sản xuất ra những trái vải đạt tiêu chuẩn để xuất khẩu đi các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU, Australia đòi hỏi người dân phải tuân thủ những quy định khắt khe về bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng danh mục, nồng độ, liều lượng và ưu tiên các loại thuốc sinh học. Đặc biệt, sản xuất theo GlobalGAP, người trồng vải phải quan tâm đến vệ sinh vườn vải, tỉa cành tạo tán…

Nhờ việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, nên 2ha vải thiều chín sớm của gia đình anh Cường luôn bán được giá cao. Khi chưa vào vụ thu hoạch, đã có doanh nghiệp ký kết bao tiêu với giá thấp nhất là 35.000 đồng/kg, giúp gia đình yên tâm về đầu ra cho sản phẩm.

Theo bà Ngô Thị Thu Hồng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Ameii Việt Nam, năm 2025 đánh dấu năm thứ 6 doanh nghiệp đồng hành cùng nông dân trong việc xuất khẩu vải thiều.

Tính đến nay, sản phẩm của doanh nghiệp đã có mặt tại hơn 10 quốc gia; trong đó có các thị trường cao cấp như Mỹ, Australia và nhiều nước châu Âu, khu vực Đông Nam Á. Hiệu ứng lan tỏa từ các thị trường này đang tạo động lực thúc đẩy tiêu thụ vải thiều của Việt Nam.

Tuy nhiên, theo bà Hồng, để chinh phục được những thị trường khó tính, điều kiện tiên quyết là phải xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định, đảm bảo chất lượng và được giám sát chặt chẽ từ khâu canh tác đến thu hoạch.

Việc vận hành chuỗi liên kết sản xuất-tiêu thụ này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, chính quyền địa phương và đặc biệt là sự tuân thủ quy trình của người nông dân.

“Doanh nghiệp rất mong có thêm sự hỗ trợ từ phía Nhà nước, đặc biệt là nguồn vốn ưu đãi trong sản xuất, nhất là vào thời điểm thu hoạch; xúc tiến mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản…,” bà Hồng nhấn mạnh.

Ngoài ra, đại diện Ameii Việt Nam cũng đề xuất cơ quan chức năng tăng cường đầu tư nghiên cứu và chuyển giao công nghệ bảo quản vải thiều trước và sau thu hoạch theo hướng nông nghiệp xanh, phát thải thấp.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đánh giá cao sự chủ động, nghiêm túc của tỉnh trong việc chuẩn bị cho mùa vải 2025, từ sản xuất theo tiêu chuẩn xuất khẩu, mở rộng vùng nguyên liệu đến xây dựng thương hiệu.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị các địa phương cần bám sát diễn biến thời tiết, tình hình sâu bệnh để kịp thời chỉ đạo sản xuất.

Các vùng trồng và cơ sở chế biến phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về mã số vùng trồng, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng phục vụ xuất khẩu. Đặc biệt, cần siết chặt việc kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật - yếu tố then chốt để vải thiều có thể thâm nhập và đứng vững trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, việc tổ chức tiêu thụ phải linh hoạt, sát thực tế và được cập nhật thường xuyên. Các kịch bản tiêu thụ cần được xây dựng và điều chỉnh phù hợp với diễn biến thị trường, nhằm hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp, hợp tác xã trong việc thu mua ngay tại vườn. Đồng thời, việc mở rộng hệ thống phân phối từ siêu thị, chợ đầu mối đến các sàn thương mại điện tử cũng cần được thúc đẩy để tận dụng tối đa các cơ hội tiêu thụ trong và ngoài nước./.