Đa dạng "con đường" sau cấp 3

- Sau kỳ thi tốt nghiệp THPT đầy cam go, học sinh lại đứng trước vô vàn lựa chọn cho tương lai. Thành công không chỉ đến từ cánh cổng đại học, mà quan trọng hơn là việc tìm ra con đường phù hợp với năng lực, đam mê và định hướng của mỗi cá nhân. Dù là học nghề, khởi nghiệp hay du học, mỗi lựa chọn đều mở ra những cơ hội riêng, không có con đường nào là duy nhất hay tốt nhất.

Theo số liệu tổng hợp từ Sở Giáo dục và Đào tạo, trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, toàn tỉnh có 9.352/9.428 học sinh lớp 12 đỗ tốt nghiệp, đạt tỷ lệ 99,19%. Trong đó, khối học sinh lớp 12 THPT đỗ tốt nghiệp đạt 99,72%; khối học sinh giáo dục thường xuyên đỗ tốt nghiệp đạt 96,47%. Tuy nhiên, việc đỗ tốt nghiệp THPT không đồng nghĩa với việc đỗ đại học mà chỉ là điều kiện cần có để được xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Đối với những học sinh không đỗ đại học hoặc có định hướng khác, việc tìm kiếm những cánh cửa mới như học nghề, khởi nghiệp hay du học nước ngoài trở thành ưu tiên hàng đầu.

Trong những năm gần đây, xu hướng học nghề ngày càng trở nên phổ biến đối với học sinh sau tốt nghiệp cấp 3. Lý do chính là các em mong muốn sớm có công việc ổn định, tạo thu nhập cho bản thân và gia đình bởi nhiều ngành nghề hiện nay không đòi hỏi bằng cấp quá cao nhưng lại có mức lương tốt. Việc học nghề không chỉ giúp người học xây dựng kinh tế mà còn tạo cơ hội phát triển kỹ năng sống và tay nghề chuyên sâu. Thậm chí, nhiều học sinh dù đủ điểm vào đại học vẫn chọn học nghề hoặc cao đẳng để có cơ hội thực học, thực nghiệp nhiều hơn.

Đưa con tới làm thủ tục nhập học năm học 2025 - 2026 tại Trường Cao đẳng Nghề Lạng Sơn, chị Hoàng Thị Mơ, xã Quốc Khánh chia sẻ: Con tôi đã quyết định đăng ký học ngành điện dân dụng tại Trường Cao đẳng Nghề Lạng Sơn. Tôi và gia đình rất ủng hộ quyết định của con bởi ngay khi ra trường, con tôi có thể sẽ xin được việc làm hoặc được tuyển dụng ngay. Trong suốt quá trình học, con cũng sẽ được thực hành nhiều tại trường và có cơ hội trải nghiệm thực tế tại doanh nghiệp, công ty thay vì chỉ học riêng lý thuyết.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, ngoài Trường Cao đẳng Nghề Lạng Sơn, còn có 2 trung tâm giáo dục thường xuyên tỉnh và 9 trung tâm giáo dục thường xuyên - giáo dục nghề nghiệp (GDTX - GDNN). Các trường và trung tâm này đã chủ động đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, chương trình đào tạo bám sát thực tiễn, giúp sinh viên ra trường có việc làm ngay với mức thu nhập ổn định. Đồng thời, các đơn vị này cũng tích cực tư vấn, khuyến khích các em lựa chọn những ngành nghề phù hợp với sở thích, năng lực và đặc biệt là xu hướng phát triển của xã hội. Mặt khác, sau khi hoàn thành chương trình cao đẳng, các bạn trẻ vẫn hoàn toàn có thể tiếp tục học lên bậc đại học nếu có nhu cầu.

Bên cạnh con đường học nghề truyền thống, du học và khởi nghiệp cũng là những lựa chọn thu hút không ít bạn trẻ có khát vọng bứt phá. Việc đi du học sẽ mở ra chân trời tri thức và văn hóa mới cho các bạn, trong khi việc khởi nghiệp lại là một hành trình biến ý tưởng thành hiện thực, tự bản thân kiến tạo tương lai.

Ông Hoàng Văn Đồng, Giám đốc Công ty Cổ phần phát triển giáo dục quốc tế Việt Phát Lạng Sơn cho biết: Du học không chỉ là cơ hội để tiếp cận nền giáo dục tiên tiến của thế giới mà còn là dịp để các bạn trẻ trải nghiệm những nền văn hóa mới, mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân toàn diện. Chúng tôi luôn tư vấn kỹ lưỡng cho các em về chương trình học, điều kiện tài chính và cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp để các em có lựa chọn phù hợp nhất.

Được biết, Công ty Cổ phần phát triển giáo dục quốc tế Việt Phát Lạng Sơn hoạt động trong lĩnh vực tư vấn hướng nghiệp và du học cho học sinh có nhu cầu đi Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc và Trung Quốc. Bên cạnh hoạt động tư vấn du học, văn phòng tuyển dụng của công ty còn mở rộng hợp tác với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lạng Sơn để tổ chức các phiên giao dịch và tư vấn việc làm.

Hoạt động này nhằm định hướng cho những người có mong muốn học tiếng ngoại ngữ để tham gia các chương trình xuất khẩu lao động có thời hạn tại nước ngoài. Trong khoảng một đến hai năm trở lại đây, thông qua sự phối hợp này, văn phòng đã hỗ trợ cho một số thanh niên đủ điều kiện để đi làm việc tại các quốc gia trên theo các chương trình lao động có hợp đồng.

Từ năm 2024 đến nay, công ty đã đưa hơn 1.000 học sinh đi du học tại các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan... Song song đó, công ty còn tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ (tiếng Nhật, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc) với thời lượng 5 - 9 tháng/khóa.

Đặc biệt, năm 2023, được sự cho phép của Sở Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm Ngoại ngữ Việt Phát (trực thuộc công ty) đã triển khai hỗ trợ dạy tiếng Trung Quốc tại 3 trường THPT trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, công ty còn tích cực triển khai các hoạt động hướng nghiệp và giới thiệu việc làm nhằm khích lệ tinh thần học tập ngoại ngữ, định hướng lập thân lập nghiệp cho học sinh.

Cụ thể, từ năm 2022 đến nay, công ty đã phối hợp với các tổ chức, cơ quan chuyên môn tổ chức 15 cuộc hội thảo, tư vấn hướng nghiệp và ngày hội việc làm, thu hút hơn 1.500 lượt học sinh và người lao động tham gia; tổ chức tư vấn hướng nghiệp du học trực tiếp tại hơn 50 trường THPT và Trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh, tiếp cận được hơn 1.500 học sinh. Mới đây, công ty đã phối hợp với Trường Đại học khoa học kĩ thuật Thụ Đức (Đài Loan) tổ chức phỏng vấn trực tiếp học sinh đăng ký báo danh vào trường.

Thực tế cho thấy, nhiều bạn trẻ tuy không học đại học vẫn gặt hái được thành công trong xã hội. Chị Lâm Thị Hương, sinh năm 1997, xã Thất Khê, sau khi tốt nghiệp THPT đã không theo “con đường” học đại học mà lựa chọn học nghề chăm sóc sức khỏe và làm đẹp.

Chia sẻ về quyết định của mình, chị Hương cho biết: Lúc đó, tôi nhận thấy thị trường làm đẹp rất tiềm năng và bản thân tôi cũng có niềm yêu thích đặc biệt với công việc này. Tôi tin rằng, quan trọng không phải là có bằng cấp cao mà là mình thực sự đam mê, chịu khó học hỏi và làm nghề bằng cả cái tâm.

Với niềm đam mê và sự kiên trì, chị Hương đã không ngừng học hỏi, trau dồi kỹ năng. Ban đầu, chị làm việc tại các cơ sở nhỏ để tích lũy kinh nghiệm, sau đó tiếp tục tham gia các khóa học chuyên sâu để nâng cao tay nghề và cập nhật xu hướng mới. Nhờ sự tận tâm, khéo léo và không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, chị Lâm Thị Hương dần tạo dựng được uy tín với khách hàng. Hiện tại, chị đã có cửa hàng chăm sóc sắc đẹp riêng tại xã Thất Khê với lượng khách hàng ổn định, mang lại thu nhập đều đặn từ 20 đến 30 triệu đồng mỗi tháng.

Từ đó có thể thấy đại học không phải là “con đường” duy nhất dẫn đến thành công. Để chọn được con đường phù hợp ngoài cánh cổng trường đại học, các bạn trẻ cần lắng nghe chính mình, xác định rõ đam mê, năng lực và mục tiêu. Hơn nữa, việc tìm kiếm sự tư vấn từ gia đình, thầy cô và những người có kinh nghiệm là vô cùng cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt nhất.