Chủ động giữ chuẩn

- Sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đang bước vào giai đoạn ổn định bộ máy. Trong bối cảnh đó, việc rà soát, cập nhật tiêu chí nông thôn mới (NTM) tạm thời chưa tiến hành được ngay. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận là ở nhiều thôn, bản, phong trào xây dựng NTM không bị gián đoạn nhờ sự chủ động, tự giác của người dân trong giữ gìn các tiêu chí gắn liền với đời sống thường ngày.

Đến xã Điềm He vào những ngày đầu tháng 8, chúng tôi cảm nhận không khí hăng say lao động sản xuất của bà con, cảnh quan môi trường sạch đẹp... Trước đó, ngày 1/7, xã Điềm He được sáp nhập từ các xã: Điềm He, Trấn Ninh, Liên Hội (trong đó, xã Điềm He đạt chuẩn NTM nâng cao, xã Liên Hội và Trấn Ninh đạt chuẩn NTM). Hiện nay, tại các thôn trên địa bàn xã, người dân vẫn duy trì đều đặn các hoạt động vệ sinh đường làng ngõ xóm, đảm bảo cảnh quan môi trường sáng – xanh – sạch – đẹp, lao động phát triển sản xuất nâng thu nhập... nhằm giữ vững các tiêu chí NTM, NTM nâng cao đã đạt. 

Ông Hứa Văn Dũng, thôn Nà Bung, xã Điềm He cho biết: Dù xã mới chưa tổ chức đánh giá lại tiêu chí NTM, nhưng trong nhóm zalo của thôn, đồng chí Bí thư chi bộ, trưởng thôn vẫn tuyên truyền, huy động người dân tham gia các hoạt động vệ sinh môi trường, giữ gìn an ninh trật tự... đảm bảo các tiêu chí NTM trước đây đã đạt. Do vậy, người dân vẫn giữ nền nếp như trước. Trung bình mỗi tháng, chúng tôi lại cùng nhau phát dọn kênh mương, vệ sinh đường làng ngõ xóm. 

Không chỉ xã Điềm He, tại các xã sau sáp nhập, nhiều khu dân cư, thôn, xóm vẫn duy trì tốt mô hình thôn thông minh sáng - xanh - sạch - đẹp. Ông Nguyễn Văn Cường, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Quán Thanh, xã Chi Lăng chia sẻ: Xã Chi Lăng được thành lập dựa trên cơ sở sáp nhập xã Chi Lăng, thị trấn Chi Lăng và thị trấn Đồng Mỏ. Trong đó, xã Chi Lăng đã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và thôn Quán Thanh đã được công nhận là thôn thông minh. Sau sáp nhập, người dân trong thôn vẫn đồng lòng giữ vững những gì đã có. Tự giác vệ sinh đường ngõ, cắt tỉa hàng cây xanh mỗi tháng 2 lần, duy trì tổ an ninh trật tự tự quản để giữ gìn an ninh, người dân trong thôn không ngừng phát triển sản xuất tăng thu nhập... 

Sáp nhập đơn vị hành chính, địa bàn quản lý cấp xã rộng hơn, nhân lực chưa đủ để nắm sát từng thôn, bản. Trong bối cảnh đó, vai trò của cộng đồng tự quản tại khu dân cư càng trở nên rõ nét. Ở nhiều xã, các tổ tự quản, chi hội phụ nữ, hội nông dân... tiếp tục duy trì sinh hoạt định kỳ, phụ trách tuyến đường, khu dân cư cụ thể để vệ sinh môi trường, nhắc nhở cùng nhau chấp hành các quy định; duy trì tổng vệ sinh hằng tháng, phát quang đường làng, ngõ xóm, khơi thông rãnh thoát nước. Bên cạnh đó, các chi hội phụ nữ, hội nông dân, đoàn thanh niên thường xuyên lồng ghép tuyên truyền bảo vệ môi trường, giữ gìn nếp sống văn hóa, phát triển sản xuất trong các buổi sinh hoạt định kỳ, họp thôn...

Tại thôn Đồng Bến, xã Cai Kinh, các hội viên phụ nữ vẫn duy trì tuyến đường hoa phụ nữ gắn với phong trào "5 không, 3 sạch", đây là hoạt động trực tiếp duy trì tiêu chí số 17 (môi trường và an toàn thực phẩm). Theo đó, chi hội phụ nữ thôn phân công các nhóm hội viên phụ nữ phụ trách từng đoạn đường, đảm bảo việc chăm sóc đường hoa, cây cảnh thường xuyên, liên tục, đảm bảo vệ sinh môi trường; lồng ghép tuyên truyền tư vấn pháp luật, phân loại rác thải theo quy định tại các cuộc họp thôn; tiến hành rà soát để hỗ trợ hội viên thuộc hộ nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất... 

Ông Nguyễn Hữu Chiến, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường đánh giá: Hiện nay, các xã sau sáp nhập đều đang tập trung ổn định bộ máy chính quyền, phân công thực hiện các nhiệm vụ sau sáp nhập, việc rà soát, đánh giá lại các tiêu chí chưa thực hiện được. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ở các xã, chính người dân – thông qua các tổ chức tự quản, các hội đoàn thể thôn, bản đã đóng vai trò rất tích cực trong việc duy trì vệ sinh môi trường, giữ gìn cảnh quan, bảo đảm an ninh trật tự, phát huy nếp sống văn hóa. Điều đó cho thấy, chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã thấm sâu vào ý thức và hành động của người dân, phát huy được vai trò của người dân trong xây dựng NTM. Qua đó, góp phần quan trọng để duy trì các tiêu chí NTM, là nền tảng tốt để các xã tiếp tục nâng chất tiêu chí, tiến tới xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu sau khi hoàn thành rà soát, đánh giá.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính là bước đi quan trọng, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, để chương trình NTM không bị đứt đoạn, chính quyền các cấp tiếp tục điều chỉnh lộ trình, tổ chức triển khai thực hiện. Trong lúc chờ đợi hoàn thiện cơ chế mới, chính người dân, thôn, bản đang đóng vai trò gìn giữ mạch chảy của NTM. Từ đó, góp phần không nhỏ vào việc giữ vững và nâng cao các tiêu chí NTM trong giai đoạn chuyển tiếp.