Thái Lan công bố hình ảnh Campuchia tăng cường quân đội trước đụng độ

Quân đội Thái Lan công bố "bằng chứng trên không" về việc Campuchia tăng cường quân sự trước vụ đụng độ biên giới, theo Nation Thailand.

Quân đội Hoàng gia Thái Lan (RTARF) hôm 10/6 công bố loạt hình ảnh và bản đồ chụp từ trên không mà họ cho là thể hiện hoạt động quân sự gia tăng của Campuchia tại khu vực biên giới tranh chấp Chong Bok, tỉnh Ubon Ratchathani, ngay trước vụ đụng độ với quân đội Thái hôm 28/5.

Theo Thiếu tướng Withai Laithomya, phát ngôn viên của RTARF, các tư liệu hình ảnh cho thấy sự thay đổi địa hình và dấu hiệu di chuyển quân sự từ tận năm 1954, với các mốc cập nhật vào các năm 1977, 1984, 1996, 2003, 2010 và 2018.

Các hình ảnh so sánh từ năm 2020 đến tháng 4/2025 được cho là thể hiện sự gia tăng rõ rệt các hoạt động quân sự của Campuchia.

Nation Thailand viết: "Đặc biệt, chỉ trong một tháng — từ tháng 4 đến ngày 24/5 (vài ngày trước vụ đụng độ ngày 28/5) — hình ảnh cho thấy hệ thống hào chiến đấu và đường tiếp tế bắt đầu được xây dựng. Một cây Phaya Satabann bị chặt nhằm cản trở tuyến tuần tra của phía Thái Lan (xảy ra vào tháng 4/2025).

Tại đồi 574, hình ảnh ngày 20/4 không ghi nhận hoạt động gì, nhưng đến tháng 5, khu vực này đã được dọn dẹp bằng máy móc hạng nặng và đào hào.

Tại đồi 641, vốn không có dấu hiệu quân sự từ năm 2020 đến tháng 2/2025, đến ngày 24/5 đã xuất hiện căn cứ quân sự của Campuchia, với hào chiến đấu, đường đất mở rộng thành đường bê tông rộng 4–6 mét.

Tại đồi 475, các hình ảnh từ năm 2004, 2020 và đầu 2025 không ghi nhận hoạt động gì, nhưng đến cuối tháng 5, Campuchia đã đào một hệ thống hào chiến đấu dài, tạo thành mạng lưới chiến thuật rõ ràng.

Ông Withai khẳng định rằng "các hoạt động đào hào và xây dựng căn cứ" này được xem là dấu hiệu quân sự rõ ràng và vi phạm Bản ghi nhớ năm 2000 (MOU) giữa Thái Lan và Campuchia.

Theo MOU, các khu vực chưa phân định ranh giới phải được sử dụng chung cho tuần tra và các hoạt động phi quân sự, không được thay đổi địa hình hay xây dựng cơ sở quân sự.

Phía Thái Lan đã gửi công hàm phản đối chính thức, yêu cầu Campuchia "ngừng ngay các hoạt động xây dựng quân sự và trở lại hiện trạng đã được hai bên thống nhất trước đó". Tuy nhiên, Campuchia đến nay vẫn chưa có phản hồi, ông Withai nói.

Campuchia không rút khỏi "khu vực có chủ quyền"

Trong các diễn biến liên quan, theo Phnompenh Post, các quan chức Campuchia cập nhật về tình hình “điều chỉnh lực lượng quân đội” tại khu vực tranh chấp dọc biên giới Campuchia - Thái Lan.

Từ tối 8 đến sáng 9/6, dư luận xôn xao trước thông tin điều chỉnh lực lượng, đặc biệt tại khu vực Mum Bei. Ông Hun Sen lên tiếng trấn an: “Điều chỉnh không phải là rút lui. Việc điều chỉnh lực lượng tại khu vực xung đột là do chỉ huy hai bên thống nhất nhằm tránh đổ máu quy mô lớn. Đây là điều cần thiết".

Ông khẳng định: “Giải pháp cuối cùng sẽ do Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) quyết định”.

Trước đó, phía Thái Lan tuyên bố hai bên đã thống nhất quay lại vị trí năm 2024 và tháo dỡ các hào chiến đấu. Bộ Quốc phòng Campuchia ra hai thông cáo liên tiếp trong vòng ba giờ vào ngày 9/6.

Lúc 10h sáng, Bộ phản bác thông tin sai lệch từ truyền thông Thái Lan và một số tài khoản mạng xã hội trong nước, cho rằng những thông tin này gây hiểu lầm, thổi bùng chủ nghĩa dân tộc và đẩy căng thẳng leo thang. Gần trưa, thông cáo thứ hai được công bố, khẳng định Campuchia không rút bất kỳ lực lượng nào khỏi khu vực có chủ quyền mà nước này đã kiểm soát lâu dài. Bộ Quốc phòng khẳng định vẫn ưu tiên giải pháp hòa bình, nhưng sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ nếu có hành vi xâm phạm.

Từ Pháp, nơi đang tham dự Hội nghị Đại dương Liên Hợp Quốc (UNOC3), Thủ tướng Hun Manet cũng lên tiếng: “Tôi kêu gọi truyền thông và người dân giữ bình tĩnh, đặt niềm tin vào chính phủ và lực lượng vũ trang trong việc bảo vệ lãnh thổ và lợi ích quốc gia". Ông cảnh báo người dân không nên chia sẻ thông tin mập mờ, chưa kiểm chứng vì có thể gây hiểu nhầm, thổi phồng tình hình và đẩy căng thẳng dân tộc giữa hai quốc gia.